Η κατανόηση και η πρόγνωση του κινδύνου υποτροπής σε άτομα που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα κατοχής υλικού παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι καταλυτικός παράγοντας διαμόρφωσης αποτελεσματικών στρατηγικών και παρεμβάσεων πρόληψης. Μια πρόσφατη επισκόπηση έρευνας που συνυπογράφει ο Διευθυντής Εγκληματολογικών Ερευνών Michael C. Seto αναφέρεται σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα, παρέχοντας μια λεπτομερή ανάλυση των αξιόπιστων εργαλείων πρόγνωσης κινδύνου.

Η επισκόπηση ερευνών όπως του Michael Seto βοηθούν στην κατανόηση των μέτρων και των εργαλείων που ήδη υπάρχουν, προκειμένου να ενημερώνονται και να αναβαθμίζονται οι παρεμβάσεις πρόληψης και αντιμετώπισης. Η επισκόπηση του M. Seto, η οποία επικεντρώνεται σε άνδρες που έχουν καταδικαστεί για κατοχή υλικού παιδικής σεξουαλικής εκμετάλλευσης σε Δυτικές, εκπαιδευμένες, βιομηχανοποιημένες, πλούσιες και δημοκρατικές χώρες, φωτίζει τρία κυρίως εργαλεία αποτελεσματικής αξιολόγησης. Τα συγκεκριμένα εργαλεία είναι σχεδιασμένα για να αναγνωρίζουν τους βασικούς παράγοντες που συνδέονται με την υποτροπή της εγκληματικότητας, τα οποία στη συνέχεια μπορούν να διαμορφώσουν μέτρα προστασίας αλλά και να υποστηρίξουν την επανένταξη των καταδικασθέντων.

Κάποιοι από τους βασικούς παράγοντες είναι:

  • Ηλικία: Η ηλικία του δράστη κατά την τέλεση του εγκλήματος αποτελεί χρήσιμο δείκτη υποτροπής.
  • Ποινικό ιστορικό ή/και σεξουαλικό ποινικό ιστορικό: Ιστορικό ποινικών ή σεξουαλικών αδικημάτων μπορεί να υποδηλώνει υψηλότερο κίνδυνο υποτροπής.
  • Αποτυχία στην αποφυλάκιση υπό όρους: Οι δράστες που δεν τηρούν τους όρους αποφυλάκισης είναι πιο πιθανό να υποτροπιάσουν.
  • Δια ζώσης σεξουαλικά εγκλήματα: Η άμεση εμπλοκή σε σεξουαλικά αδικήματα αυξάνει την πιθανότητα υποτροπής.
  • Να έχει εισαχθεί ή διαγνωστεί με Διαταραχή Παιδοφιλίας: Οι δράστες που έχουν εισαχθεί ή διαγνωστεί με Διαταραχή Παιδοφιλίας εκτιμώνται ως υψηλού κινδύνου περιστατικά.
  • Η χρήση υλικού παιδικής σεξουαλική κακοποίησης με θύματα κυρίως αγόρια/άνδρες: οι άνδρες που κακοποιούν αγόρια είναι συχνά παιδόφιλοι.
  • Η συμβίωση με σύντροφο για δύο χρόνια: οι άνδρες που δεν έχουν συγκατοικήσει με κάποιον από τους συντρόφους τους για δύο χρόνια τουλάχιστον, πιθανώς να αντιμετωπίζουν προβλήματα στις σχέσεις τους ή κατά βάθος να προτιμούν τη συσχέτιση με παιδιά.
  • Η υπάρχουσα σχέση με το θύμα: Οι δράστες που γνωρίζουν εκ των προτέρων τα θύματα τους ή είναι μέλη της οικογένειας τους, είναι υψηλού προφίλ επικινδυνότητας υποτροπής σε σχέση με τους δράστες που στοχοποιούν αγνώστους.

Προεκτάσεις της νομοθεσίας και των προληπτικών παρεμβάσεων

Η παρούσα έρευνα θέτει τη βάση για τη διάπλαση στρατηγικών μεθόδων και της νομοθεσίας που αφορούν σε σεξουαλικά εγκλήματα κατά των παιδιών. Με την αποκάλυψη των κοινών χαρακτηριστικών που έχουν εντοπιστεί ανάμεσα σε κατ’ επανάληψη δράστες, αναβαθμίζεται και ενημερώνεται το νομικό πλαίσιο, επηρεάζοντας δυνητικά συγκεκριμένους ποινικούς όρους, όπως για παράδειγμα τη διάρκεια της προφυλάκισης, τον τόπο της κατοικίας και τους περιορισμούς στους χώρους εργασίας των δραστών.

«Θεωρώ ότι η νομοθεσία θα πρέπει να τροποποιείται βάση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης κινδύνου προκειμένου να αντιμετωπίζονται πιο αυστηρά οι δράστες που αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς τα αποτελέσματα αυτά βασίζονται σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και συμπεριφορές.» – Michael C. Seto, Διευθυντής Εγκληματολογικών Ερευνών.

Η σύνδεση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών με τις ανάλογες νομικές ποινές θα πρέπει όμως να γίνεται με μεγάλη προσοχή, καθώς είναι εύκολο να προκληθούν διακρίσεις, αν βασιστούν για παράδειγμα στο φύλο του θύματος. Το σημείο που αξίζει να τονίσουμε είναι ότι η αξιολόγηση κινδύνου μπορεί να αποτελέσει ιδιαίτερα βοηθητικό εργαλείο στην ενημέρωση και ανάπτυξη ειδικών θεραπευτικών στρατηγικών για τους δράστες, στοχεύοντας στη μείωση του κινδύνου υποτροπής τους.

«Αυξάνονται οι αποδείξεις για τα αποτελέσματα της θεραπείας ως προς τη μείωση των πιθανοτήτων της σεξουαλικής υποτροπής σε άνδρες που έχουν κατηγορηθεί ή καταδικαστεί για σεξουαλικής φύσης εγκλήματα. Η συνάδελφος μου Elizabeth Letourneau και εγώ έχουμε λάβει μια μεγάλη επιχορήγηση από το Ίδρυμα Oak προκειμένου να αναγνωρίσουμε και να αξιολογήσουμε τις καλύτερες προσπάθειες σχετικά με την παιδική σεξουαλική κακοποίηση, και είμαστε σχεδόν έτοιμοι να παραδώσουμε τα πλάνα αξιολόγησης.» Michael C. Seto, Διευθυντής Εγκληματολογικών Ερευνών.

Με σκοπό την προστασία των νέων ανθρώπων και τη δημιουργία μια ασφαλέστερης κοινωνίας, θα πρέπει οι προσπάθειες πρόληψης να βασιστούν σε αξιόπιστες έρευνες. Η αναγνώριση των παραγόντων που συνεισφέρουν στην υποτροπή της εγκληματικότητας και η υλοποίηση στοχευμένων παρεμβάσεων μειώνει τον κίνδυνο μελλοντικών εγκλημάτων. Οι νομοθέτες, οι εκπαιδευτικοί και όλη η κοινωνία θα πρέπει να συνεργαστούν για να αναπτυχθούν και να υποστηριχθούν τα πιο αποδεδειγμένα, αποτελεσματικά προγράμματα πρόληψης και θεραπείας.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα ευρήματα της έρευνας ή περισσότερες πηγές, επικοινωνήστε με τον Michael C. Seto.

Πηγή: INHOPE